امام حسن مجتبی (علیه السلام)، در سال سوم هجرت به دنیا آمدند، و مشهور آن است كه این مولود فرخنده در شب نیمه ماه رمضان بهترین ماههاى خدا متولد شده اند.

 امام حسن مجتبی (علیه السلام) نسبت به دردمندان و تیره بختان جامعه بسیار دلسوز بود و با خرابه ‌نشینان دردمند و اقشار مستضعف و کم درآمد، همراه و همنشین می‌شد. درد دل آن‌ها را با جان و دل می‌شنید و به آن ترتیب اثر می‌داد و در این حرکت انسان‌دوستانه جز خداوند را مدنظر نداشت. هیچ فقیر و مسکینی از در خانه امام حسن مجتبی (علیه السلام) ناامید برنمی گشت و حتی خود ایشان به سراغ فقرا می‌ رفت و آن‌ها را به منزل دعوت می ‌کرد و به آن‌ها غذا و لباس می‌داد.  آن حضرت در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایی خود را در راه خدا خرج کردند و سه بار نیز ثروت خود را به دو نیم تقسیم کردند و نصف آن را در راه خدا به فقرا بخشیدند.  روایت شده که روزی امام حسن (علیه السلام) بر جمعی از مساکین گذشت که چند تکه نان خشک ها را روی زمین گذاشته و می ‌خورند. آن ها تا امام را دیدند از ایشان دعوت کردند و حضرت از اسب پیاده شد و فرمود: «خدا متکبران را دوست نمی‌دارد» و با ایشان نشست و از طعام ایشان تناول کرد و سپس از همه مساکین خواستند که برای صرف غذا به خانه او بروند و حضرت با غذاهای خوب از ایشان پذیرایی نموده به همه آنها لباس های مناسب هدیه داد.  روایت است که وقتی از خود امام حسن (علیه السلام) پرسیدند، چرا هرگز سائلی را ناامید برنمی‌گردانید؟ فرمودند:  «من هم سائل درگاه خداوند هستم و می‌خواهم که خدا مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی سائلان را ناامید کنم. خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم».  به خاطر این بخشندگی‌ها و کارهای نیکی که از سوی امام حسن مجتبی (علیه السلام) در مسیر خیر، احسان و کمک به طبقات درمانده و نیازمند انجام می‌گرفت آن حضرت را کریم اهل بیت لقب داده اند.

امام حسن علیه السلام: در تفسیر آیه شریفه «وقفوهم انهم مسئولون » فرموده اند: به تحقیق «روز قیامت » هیچ بنده ای قدم از قدم برنمی دارد مگر اینکه نسبت به چهار چیز موردبازجوئی و پرسش قرار می گیرد:  ۱- از جوانی اش که در چه راهی مصرف نموده.  ۲- و از عمرش که در چه کاری آنرا بکار گرفته.  ۳- و از ثروتش که چگونه جمع و در چه راهی مصرف نموده.  ۴- و از دوستی ما اهلبیت و خاندان پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم.

مردی از حضرت موعظه خواستند، حضرت فرمودند: آماده سفر آخرت شو و زاد وتوشه آنرا پیش از رسیدن مرگ فراهم نما.