شهادت جانگداز همسر با وفای رسول خدا صلی الله علیه و آله ، یاور، حامی و همراه خاتم الانبیاء، نماد ایمان و تقوا، همسر عصاره هستی، سمبل صلابت و استواری، افتخار بانوان گیتی، بزرگ بانوی اسلام، حضرت خدیجه کبری بر تمام مسلمانان جهان، تسلیت باد. مشخصات بزرگ بانوی اسلام حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها پدر: خو يلد بن عبد الغري بن قُصَي بن كلاب است. مادر : فاطمه دختر زائده بن أصَم است. تولد: سال ۵۵ پيش از هجرت (سه دهه پیش از طلوع اسلام) همسر: حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله فرزندان: قاسم، عبدا...، ام كلثوم و فاطمه مي باشند. لقب: طاهره خديجه عليها السّلام از قبيله هاشم بود و پدرش خويلد بن اسد قريشي نام داشت . مادرش فاطمه دختر زائدبن اصم بود . شهادت: سه روز بعد از شهادت حضرت ابوطالب ، درروز دهم ماه رمضان سال دهم بعثت (سه سال قبل از هجرت). به هنگام شهادت حدود۵۳ سال داشت. سال شهادت او عام الاحزان (سال اندوه ها) ناميده شده است. طلوع ستاره درخشان ۵۵ سال پیش از بعثتِ رسول مکرّم اسلام در جزیرةالعرب و سرزمین مکه که بر اثر دوری از مکتب پیامبران و حاکمیت جهل و جاهلیت، از ارزشها و اصول اخلاقی اثری نبود وهمه جا آکنده از تبعیض، ستم، ناپاکی، اختلاف و جنگ بود، دختری دیده به جهان گشود که «خدیجه» نام گرفت. پدرش «خُویْلَد» و مادرش «فاطمه دختر زائده» بود. ولادت و خانواده حضرت خديجه(عليها السلام) ۵۵ سال پیش از بعثتِ رسول مکرّم اسلام سال قبل از هجرت بدنيا آمد. با توجه به اينكه سن حضرت خديجه هنگام ازدواج با پيامبر (صلی الله علیه وآله) كمتر از سي سال بوده، خانواده اي كه حضرت خديجه عليها السّلام را پرورش داد از نظر شرافت خانوادگي و نسبت هاي خويشاوندي، در شمار بزرگترين قبيله هاي عرب جاي داشت. اين خاندان در همه حجاز نفوذ داشت. آثار بزرگ و نجابت و شرافت از كردار و گفتار خديجه عليها السّلام پديدار بود. بدين جهت زنان مكه به وي حسد ميورزيدند. پسر عمو گاه حضرت خدیجه، پیامبر صلی الله علیه وآله را پسر عمو خطاب میکرد؛ زیرا سلسله نسب حضرت خدیجه علیهاالسلام از پدر، در جدّ چهارم با پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به هم میرسد واز طرف مادر نیز در جدّ هشتم با همدیگر مشترکاند. ماجرای ازدواج امانتداری، راستگویی و ویژگیهای الهی حضرت محمّد صلی الله علیه و آله زبانزد همۀ مکّیان شده بود؛ به این جهت حضرت خدیجه علیهاالسّلام، علاقه عجیبی به ایشان پیدا کرد. از سویی نیز از پسر عمویش وَرَقَةِ بنِ نَوْفِل که از دانشمندان مسیحی بود ـ اطلاع یافت که در مکه پیامبری ظهور میکند که خورشید وجودش عالمتاب خواهد شد. نشانه های این پیامبر در وجود مبارک حضرت محمّد صلی الله علیه و آله آشکار بود. حضرت خدیجه علیهاالسّلام که در آنزمان ثروتش را در تجارت به کار انداخته بود، به پیشنهاد حضرت ابوطالب، حضرت محمّد صلی الله علیه و آله را با کاروان تجاری به شام فرستاد. در این سفر، «مَیْسَره» غلام حضرت خدیجه علیهاالسّلام نیز حضرت محمّد صلی الله علیه و آله را همراهی کرد و پس از بازگشت پُر سود کاروان به مکه، حضرت خدیجه علیهاالسّلام پیشنهاد ازدواج به ایشان داد و محمّد صلی الله علیه و آله با مشورت عموهایش قبول کرد و به این ترتیب، خطبه عقد حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و حضرت خدیجه علیهاالسّلام توسط حضرت ابوطالب جاری شد. زفاف حضرت خديجه عليها السّلام با حضرت محمّد صلي الله عليه وآله ۲ ماه و ۷۵ روز پس از بازگشت از سفر تجارت شام تحقق يافت. در آن زمان، حضرت محمّد صلي الله عليه وآله ۲۵ سال و حضرت خديجه عليها السّلام ۲۸ سال داشت. (ابن عباس سن ايشان را ۲۸ سال نقل مي كند.) «بحارالانوار،ج۱۶،ص۳» نخستین زن مسلمان پانزده سال از زندگی زیبا و سراسر صفا و صمیمیت حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و خدیجه علیهاالسّلام میگذشت که آن حضرت در «غار حرا» به پیامبری مبعوث شدند. حضرت خدیجه علیهاالسّلام اولین بانویی بود که به ایشان ایمان آورد و رسالتش را پذیرفت؛ از اینرو رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «پیشتاز زنان جهان در ایمان به خدا و محمّد صلی الله علیه وآله ، خدیجه علیهاالسلام است». پس از آن، حضرت خدیجه علیهاالسّلام یاور رسول خدا صلی الله علیه و آله در برپایی و رشد و توسعه دین اسلام بود و آن حضرت را در سختیها و مصایب تبلیغ دین همراهی میکرد. خديجه عليها السّلام از بزرگترين بانوان اسلام به شمار مي رود. او اولين زني بود كه به اسلام گرويد. چنان كه علي بن ابي طالب عليه السّلام اولين مردي بود كه به اسلام روي آورد. «تنقيح المقال،ج۳،ص۷۷» اولين زني كه نماز خواند، خديجه بود.او انساني روشن بين و دورانديش بود. باگذشت علاقمند به معنويات، وزين و با وقار، معتقد به حق و حقيقت و متمايل به اخبار آسماني بود. «بحارالانوار،ج۱۶،ص۲۱و۷۹» همين شرافت براي او بس كه همسر رسول خدا صلي الله عليه وآله بود وگسترش اسلام به كمك مال و ثروت او تحقق يافت. «سيرالاعلام النُّبلاء،ج۲،ص۱۱۱» خدیجه علیهاالسّلام در هنگام زایمان فاطمه علیهاالسّلام تنها بود و زن های مکه و قریش از او کناره گرفته بودند. خدیجه را غم و اندوه فرا گرفته بود که ناگهان چهار زن بلندقامت شبیه زن‌های بنی هاشم وارد اتاقش شدند. حضرت خدیجه سلام اللع علیها هراسان شد. آنها عرضه داشتند:« محزون مباش ای خدیجه. ما فرستادگان پروردگار توایم. ما خواهران توایم: ساره و آسیه و مریم و صفرا. آمده ایم تا تو را کمک کنیم ». جناب طاهر پسر رسول خدا و حضرت خدیجه بود که پس از بعثت به دنیا آمد ولی مانند دیگر پسران پیامبر درمکه فوت کرد. افتخارات حضرت خدیجه علیهاالسّلام یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ اسلام است که با ایمان، اخلاص و ویژگیهای الهی خویشْ توانست افتخارات بسیاری در صفحات تاریخ ثبت کند. از افتخارات والا و ارزشمند وی همین بس که ایشان همسر اشرف مخلوقات عالم، حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله ، مادر حضرت زهرا علیهاالسّلام بزرگْ بانوی سراسر تاریخ و نیز مربی حضرت علی علیهالسّلام و بسان مادری برای آن حضرت بود. طبق روايات ، او براي پيامبرصلي الله عليه وآله ياوري صديق بود. «سير اعلام النّبلاء،ج۲،ص۱۱۴» آیا حضرت خدیجه علیها السّلام قبل از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله ازدواج کرده بود؟ "ابولقاسم كوفي"، "احمدبلاذري"، "علم الهدي"،(سيد مرتضي) دركتاب "شافي" و "شيخ طوسي" در "تلخيص شافي" آشكارا مي گويند؛كه خديجه عليها السّلام هنگام ازدواج با پيامبر،"عذرا" بوده است.اين معنا را علامه مجلسي نيز تاييد كرده است. او مي نويسد: "صاحب كتاب انوار والبدء" گفته است كه زينب و رقيه دختران هاله، خواهران خديجه عليها السّلام بودند. «تنقيح المقال،ج۳،ص۷۷» برخي از معاصران نيز چنين ادعا كرده اند و براي اثبات ادعاي خود كتابهايي نوشته اند. «ر.ك:بنات النبي(ص)ام ربائبه نوشته علامه سيد جعفر مرتضي،ص ۸۸» درورد خدا بر حضرت خدیجه علیها السّلام خديجه كبري عليها السّلام چنان مقام والايي داشت كه خداوند عزّوجل بارها بر او درود و سلام فرستاد. طبق رواياتي از حضرت امام محمد باقرعليه السّلام، پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله هنگام بازگشت ازمعراج، به جبرئيل فرمود: "آيا حاجتي داري؟" جبرئيل عرض كرد: خواسته ام اين است كه از طرف خدا و من به خديجه سلام برساني" «بحارالانوار،۶،ص۷» در روايتي ديگر مي خوانيم: روزي خديجه به طلب رسول خدا صلي الله عليه وآله بيرون آمد. جبرئيل به صورت مردي با وي روبرو شد و از خديجه احوال رسول خدا صلي الله عليه وآله را پرسيد. خديجه نمي توانست بگويد رسول خدا صلي الله عليه وآله در كجا بسر مي برد. او مي ترسيد اين مرد از كساني باشد كه قصد كشتن رسول خدا صلي الله عليه وآله را دارد. وقتي كه خدمت آن حضرت رسيد و قصه را باز گفت، حضرت محمّد صلي الله عليه وآله فرمود: آن جبرئيل بود و امر كرد كه از خدا تو را سلام برسانم. «رياحين الشريعه، ج۲،ص۲۰۶» نقش حضرت خدیجه علیها السّلام در پیشبرد اسلام حضرت خديجه عليها السّلام، هر چه داشت در راه پيشرفت و موقعيت پيغمبراسلام صلي الله عليه وآله انفاق كرد. او تمام اموال خويش را به پيامبرصلي الله عليه وآله بخشيد و در راه نشر اسلام به مصرف رساند. تا جايي كه هنگام رحلت پارچه اي براي كفن نداشت. ابن اسحاق مي گويد: "خديجه ياور صادق و با وفاي پيامبرصلي الله عليه وآله بود ومصيبتها در پي شهادت حضرت خديجه عليها السّلام و وحضرت ابو طالب عليه السّلام؛ بر پيامبر صلي الله عليه وآله سرازير شد." «سيره ابن هشام،ج۱،ص۴۲۶» گويا اين دو در برابر هجوم ناملايمات بر پيامبراكرم صلي الله عليه وآله ،سدي بلند و مستحكم بودند. اين جمله معروف كه اسلام رهين اخلاق پيامبرصلي الله عليه وآله ، شمشير علي عليه السلام و اموال خديجه است. «الصحيح في سيرة النبي الاعظم (صلی الله علیه وآله)، علامه سيد جعفر مرتضي عاملي، ج۳،ص۱۹۸» وصیت حضرت خدیجه علیها السّلام حضرت خديجه عليها السلام سه سال قبل از هجرت بيمار شد. «رياحين الشريعه،ج۲،ص۷۷» پيغمبر صلي الله عليه وآله به عيادت وي رفت و فرمود: اي خديجه (سلام الله علیها)، "اما علمت انّ الله قد زوجّني معك في الجنّة" آيا مي داني كه خداوند تو را در بهشت نيز همسر من ساخته است؟! آنگاه از خديجه (سلام الله علیه) دل جويي و تفقّد كرد او را وعده بهشت داد و درجات عالي بهشت را به شكرانه خدمات او توصيف فرمود. «بحارالانوار،ج۱۹،ص۲۰» چون بيماري خديجه شدّت يافت، عرض كرد: يا رسول الله! چند وصيت دارم: من در حق شما كوتاهي كردم، مرا عفو كنید. پيامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: هرگز از تو تقصيري نديدم و نهايت تلاش خود را به كار بردي. در خانه ام بسيار خسته شدي و اموالت را در راه خدا مصرف كردي. عرض كرد يا رسول الله! وصيت دوم من اين است كه مواظب اين دختر باشيد و به فاطمه زهرا(سسلام الله علها)اشاره كرد. چون او بعد از من يتيم و غريب خواهد شد. پس مبادا كسي از زنان قريش به او آزار برساند. مبادا كسي به صورتش سيلي بزند. مبادا كسي بر او فرياد بكشد. مبادا كسي با او برخورد زننده اي داشته باشد. اما وصيت سوم را شرم مي كنم برايتان بگويم. آن را به فاطمه مي گویم تا برايتان بازگو كند. سپس فاطمه را فراخواند و به وي فرمود: "نور چشمم! به پدرت رسول الله بگو: مادرم مي گويد: من از قبر در هراسم از تو مي خواهم مرا در لباسي كه هنگام نزول وحي به تن داشتی، كفن كني." پس فاطمه زهرا(سلام الله علیها)ازاتاق بيرون آمد و مطلب را به پيامبر(صلی الله علیه وآله) عرض كرد. پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) آن پيراهن را براي خديجه (سلام الله علیها) فرستاد واو بسيار خوشحال شد. هنگام وفات حضرت خديجه عليها السلام ، پيامبراكرم صلي الله عليه وآله،غسل و كفن وي را به عهده گرفت. ناگهان جبرئيل در حالي كه كفن از بهشت همراه داشت نازل شد و عرض كرد: يا رسول الله، خداوند به تو سلام مي رساند و مي فرمايد: "ايشان اموالش را در راه ما صرف كرد و ما سزاوار تريم كه كفنش را به عهده بگريم." «شجره طوبي، ج۲،ص۲۳۵پند تاريخ، ج۲،ص۲۲» وفات حضرت خدیجه سلام الله علیها حضرت خديجه عليها السّلام درسن حدود ۵۳ سالگي در۱۰ماه رمضان در سال دهم بعثت در خارج از شعب ابوطالب جان به جان آفرين تسليم كرد. پيغمبرخدا صلي الله عليه وآله شخصاً خديجه عليها السلام راغسل داد، حنوط كرد و با همان پارچه اي كه جبرئيل از طرف خداوند عزوجل براي خديجه عليها السّلام آورده بود،كفن كرد. رسول خدا صلي الله عليه وآله شخصاً درون قبر رفت، و سپس خديجه عليها السّلام را در خاك نهاد و آنگاه سنگ لحد را در جاي خويش استوار ساخت.
او بر حضرت خديجه (سلام الله علیها) اشك مي ريخت، دعا مي كرد و برايش آمرزش مي طلبيد. آرامگاه حضرت خديجه سلام الله ع در گورستان مكه در "حجون" واقع است. شهادت به احترام او بسياري به حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) احترام مي گذاشتند و از آزار وي خودداري مي كردند. «بحارالانوار،ج۹،ص ۱۴و۲۱» امام صادق علیه السلام فرمود: وقتی خدیجه علیهاالسّلام وفات کرد، فاطمه علیهاالسّلام به رسول خدا پناه برد. به دور پیامبر می‌چرخید و می‌گفت: «پدر جان، مادر من کجاست؟» جبرئیل علیه السّلام نازل شد وعرضه داشت: «ای رسول خدا، پروردگارت امر فرمود به فاطمه سلام برسان و بگو: مادرش در خانه ای است از یاقوت و زبرجد که اطاق‌هایش از طلا و ستون‌هایش از یاقوت قرمز ساخته شده و با آسیه و مریم همنشین است ». منزلت خدیجه علیهاالسّلام نزد رسول اکرم صلی الله علیه وآله پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله احترام و ارزش خاصی برای حضرت خدیجه علیهاالسلام قائل بودند و بارها شأن و مقام ارزشمند و والای ایشان را یادآوری میکردند. از جمله میفرمودند: «برترین بانوان بهشت عبارتند از: مریم دختر عمران، آسیه دختر مُزاحِم، خدیجه دختر خَوَیْلِد و فاطمه دخترمحمّد (صلی الله علیه وآله)». ابن عباس گفته است: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بر روي زمين چهار خط كشيد و گفت آيا مي دانيد اين چيست؟ گفتند: خدا و رسولش داناترند. پس رسول خدا (صلی الله علیه وآله) گفت: بهترين زنان اهل بهشت چهار تن هستند: خديجه دختر خويلد، فاطمه دختر محمّد (صلی الله علیه وآله)، مريم دختر عمران و آسيه دختر مزاحم زن فرعون. پيغمبر (صلی الله علیه وآله) او را بسيار بزرگ مي داشت و بر ديگر زنان مؤمن برتري مي داد . تا جائيكه عايشه مي گفت: به زني رشك نبردم آنچنان كه به خديجه حسد ورزيدم زيرا كه پيامبر(صلی الله علیه وآله) بسيار زياد از او ياد مي كرد. سال اندوهدر سال دهم هجرت و به فاصله چند روز، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دو یار مخلص و توانای خود، همسر حضرت خدیجه علیهاالسّلام وعموی بزرگوارشان حضرت ابوطالب علیه السّلام را از دست داد و در سوگ آن دو سخت گریست و احساس تنهایی کرد. با رحلت دو یار با وفا و پشتیبان خستگی ناپذیر، حضرت آن سال را عامُ الحُزن یا سال غم واندوه نامیدند. مرقد مطهرحضرت خدیجه (سلام الله علیها) در قبرستان حَجون در بالای شهر مکه قرار دارد که امروز به نام «قبرستان مُعَلّی» معروف است. اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا اُمَّ الْمُؤْمِنِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا زَوْجَةَ سَیّـِدِ الْمُرْسَلِینِ، اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا اُمَّ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ سَیِّدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا أَوَّلَ الْمُؤْمِناتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا مَنْ أَنْفَقَتْ مالَها فِی نُصْرَةِ سَیِّدِ الاْنْبِیاءِ، وَ نَصَرَتْهُ مَااسْتَطاعَتْ وَدافَعَتْ عَنْهُ الاْعْداءَ، اَلسَّلامُ عَلَیْكِ یا مَنْ سَلَّمَ عَلَیْها جَبْرَئِیلُ، وَ بلَّغَهَا السَّلامَ مِنَ اللهِ الْجَلِیلِ، فَهَنِیئاً لَكِ بِما أَوْلاكِ اللهُ مِنْ فَضْل، وَالسَّلامُ عَلَیْكِ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكاتُهُ